Jimmie Lynch – Van Texaanse ranch tot stuntlegende

James Edward “Jimmie” Lynch werd rond 1901 geboren in Bowie County, Texas, waar hij zijn jeugd doorbracht op een ranch. De band met paarden die hij daar opbouwde leidde tot zijn rol in de Eerste Wereldoorlog, toen hij zich in 1918 registreerde en diende in Fort Keogh, Montana, waar hij kavaleriepaarden trainde. Zijn ervaring leerde hem vindingrijkheid, discipline én lef.

Na de oorlog keerde hij terug naar Texarkana, waar hij als autoverkoper werkte. Toch bleef de roep van avontuur trekken. Lynch verhuisde naar Hollywood om stunts te doen in westernfilms. Jimmy Lynch was een veelzijdige stuntman en showman die zijn vaardigheden in de vroege filmindustrie van Hollywood toepaste, met name in westerns en actiefilms. Zijn carrière begon in de vroege jaren 1900 en hij ontwikkelde zich tot een pionier in het combineren van traditionele cowboy-stunts met gemotoriseerde voertuigen.

Lynch begon zijn carrière als stuntman in de vroege dagen van de filmindustrie, waarbij hij stuntwerk uitvoerde in westernfilms voor studio's zoals Goldwyn en Lasky. Zijn werk omvatte onder andere:

​​

• Te paard springen: Lynch voerde spectaculaire stunts uit waarbij hij van of op paarden sprong, een veelvoorkomend element in vroege westerns

• Motorstunts: Hij was een van de eersten die motorstunts uitvoerde in films, wat hem een pionier maakte in het integreren van gemotoriseerde voertuigen in stunts.

• Acteren in films: Naast stuntwerk verscheen Lynch ook in kleine acteerrollen in verschillende films.

​

Zijn vaardigheden als stuntman en zijn ervaring in de filmindustrie maakten hem tot een gewaardeerde figuur in de vroege filmwereld. In de late jaren 1910 en begin jaren 1920 ontwikkelde Lynch nieuwe stunttechnieken door zijn ervaring in de rodeo te combineren met gemotoriseerde voertuigen. In 1919 begon hij met het uitvoeren van bulldogging-stunts vanaf een rijdende motorfiets of de motorkap van een auto, wat hem de bijnaam "Wild Jim" opleverde. Deze stunts waren een mengeling van traditionele cowboy-technieken en moderne technologie, wat zijn optredens uniek maakte. Zijn prestaties trokken grote menigten, zoals tijdens de nationale conventie van de Elks in Chicago in 1920, waar hij zijn motorstunts uitvoerde voor een publiek van 500.000 mensen. Zijn vermogen om gevaarlijke stunts uit te voeren met voertuigen maakte hem tot een pionier in het stuntwerk.

Hoewel specifieke filmcredits van Lynch moeilijk te traceren zijn, wordt hij geassocieerd met vroege westerns en actiefilms uit de jaren 1910 en 1920. Zijn werk in deze films legde de basis voor de stunttechnieken die later in de filmindustrie werden gebruikt.

Hij raakte in 1928 zwaargewond bij een ongeluk dat zijn been verbrijzelde. Na dat ongeluk trok hij zich grotendeels terug uit de filmwereld en stuntwerk. De nasleep van dat ongeluk bracht hem echter op het pad van extreme stuntshows.

​​

Van Hell Drivers naar de geboorte van de Death Dodgers

De roots van de Hell Drivers liggen in de vroege stuntshows en rodeo-achtige acts waarbij gevaarlijke rijvaardigheden werden getoond. Rond deze tijd ontstonden de eerste gemotoriseerde stunts met auto’s als onderdeel van kermissen en reizende shows.

Jaren 1930. De term “Hell Drivers” werd populair in de vroege jaren 1930, met groepen die extreem gevaarlijke stunts uitvoerden, zoals kop-staartbotsingen, rijacties door vuur en spectaculaire sprongen. Earl “Lucky” Teter was een van de bekendste leiders van de originele Hell Drivers en maakte de act beroemd met zijn show “Lucky Teter’s Hell Drivers”.

Begin jaren dertig sloot Lynch zich aan bij de beroemde Hell Drivers. De Beacon Journal spreekt over Barney Oldfield als de oude leider van het team maar deze pionier in racen en autosport, die legendariasch was rond 1900-1910, inspireerden veel stuntmannen en showrijders maar zijn naam, en die van andere grote namen uit de sport, werd vaak alleen maar gebruikt om de shows te promoten. In 1935 nam Jimmie de leiding over het team introduceerde nieuwe acts vol spanning.  Zijn shows speelde in op “thrills,

chills, spills” en liet het publiek zien dat hun leven in gevaar was – én het was ook een les in verkeersveiligheid. 

​

Het debuut vond plaats tijdens het Memorial Day-weekend in 1935 op het vliegveld van Akron, Ohio. Onder leiding van ‘Cowboy’ Jimmie Lynch geven de Hell Drivers een voorstelling van twee uur met auto’s die frontaal op elkaar inrijden met een snelheid van 70 mijl per uur, met bestuurders in beide voertuigen,” berichtte de Beacon Journal. “Vliegende sprongen vanaf schuine platforms, het razen door een vuur­tunnel van 30 voet (ongeveer 9 meter), uitstappen uit een voertuig dat sneller rijdt dan een mijl per minuut, en soortgelijke adembenemende ‘stunts’ zorgen voor spektakel bij het publiek.
 

De thrillshow werd opgevoerd op kermissen en festivals door het hele land. Lynch zette zijn naam bovenaan de affiche en liet het label Hell Drivers vallen voor het minder duivelse Death Dodgers. Het was toen gebruikelijk dat populaire stuntmannen hun naam aan een act gaven voor herkenbaarheid en marketing. Jimmy Lynch had al een reputatie opgebouwd als stuntman en showman, dus het was logisch om de show naar hem te vernoemen.

 

Hij bedacht tientallen gewaagde trucs om het publiek te vermaken, maar de vuurmuur bleef een vast onderdeel van de act. Rijdend door twee brandende hindernissen die 50 voet (ongeveer 15 meter) uit elkaar stonden, grapte Lynch: “Dit is een manier om warm te blijven.” Zijn flair, lef en komisch charisma leverden hem al snel de bijnaam “Cowboy Jimmie” op.  Om het wat af te wisselen, reed hij af en toe ook door blokken ijs heen.

​

In 1939 huurde B.F. Goodrich Co. uit Akron Lynch in om op hun stuntbaan op te treden tijdens de New York World’s Fair. Lynch voerde die zomer 1.237 springshows op voor ongeveer 5 miljoen mensen, terwijl hij de Goodrich Silvertown antislipbanden promootte. Het was geweldige reclame voor het bedrijf, maar uiteindelijk stapte Lynch over naar concurrent Goodyear, ook uit Akron.

​

Dodge-auto’s en veiligheid

De show werd al snel legendarisch. De acts waren zenuwslopend: achtervolgingen, precisieritten, vuur en Dodge-sedans in vrije val. Naast Dodge gebruikte hij soms ook Plymouth en Chrysler. De merken zagen de stuntacts als live stress-test. Lynch zette veiligheid voorop: crashhelmen, veiligheidsharnassen en een noodschakelaar om het gaspedaal uit te schakelen – jaren vóór de autogordel 'uitgevonden'  werd. Hij voerde ook tests uit voor de National Safety Council en informeerde het publiek over de juiste en onjuiste manieren van autorijden. De shows van Lynch voor Dodge waren bedoeld om de vele geavanceerde ontwerpkenmerken te laten zien die van de Plymouth uit 1939 zijn favoriet maakten, doordat deze auto de zware belastingen tijdens de optredens goed kon doorstaan — waaronder de beroemde “Roll of Death”, waarbij de auto een volledige rol over het dak maakte.
Gedurende zijn carrière als waaghals bleef Lynch trouw aan de Chrysler Corporation.

​​

Rubber Bowl-runs

Na de campagne voor B.F. Goodrich stapte hij over naar concurrent Goodyear en verhuisde in 1940 naar de onlangs geopende Akron Rubber Bowl. Zijn optredens vonden meestal plaats op vrijdag- en zaterdagavond, met een matinee op zondag. Tickets kostten 55 cent voor volwassenen en 25 cent voor kinderen. Logeplaatsen kostten 1,10 dollar. De Death Dodgers waren zo populair dat ze vaak twee of drie weekenden per jaar de Rubber Bowl boekten. 

Stuntcoureurs verzorgden een show vol gas en adrenaline die het publiek deed schrikken en gillen. Maar liefst 25 jaar keerde het waaghalzenteam steeds weer terug naar de Rubber City, met de belofte van “thrills, chills, spills” en “de spectaculairste show in zijn soort van Amerika.” Die belofte bleek geen overdrijving.

​

Het plaatselijke publiek was getuige van de première van Lynch’ kenmerkende act: de Dive Bomber Crash. De bestuurder reed een rondje om snelheid te maken, scheurde een verhoogde helling op, sprong over een vrachtwagen en reed vervolgens frontaal tegen een geparkeerde auto aan. De waaghals kwam ongedeerd uit de botsing tevoorschijn onder gejuich van het publiek.

Er verschenen in de begintijd zelfs cartoonachtige reclames met Jimmy erin voor B.F. Goodrich en hij verscheen zelfs in een Camel Cigarettes reclame.

Team, familie en opvolging

​

Lynch bouwde zijn show met vaste coureurs en stuntleiders. Tijdens een bezoek aan Akron legde hij uit hoe hij zijn stuntchauffeurs trainde: “Eerst laat ik een nieuwe leerling met mij meerijden. Daarna laat ik ze goed kijken naar wat ik doe met mijn handen en voeten. Vervolgens laat ik ze alleen rijden, met ongeveer 50 kilometer per uur over de lage schans, om te zien of ze daar zenuwachtig van worden. Ik zet ook altijd flink wat obstakels op hun pad.”

Bekende teamleden waren Jumping Jimmie Daniels, Paula Lombardo, Jo Jo Albertson, Bill Horton, Jimmie Gill, Ollie Larson, Johnny Rogers, Art Briese, Margaret Mark, Johnny Gran en Al Gross. In 1946 sloot Wild Bill Reed zich aan. Deze laatste man was niemand minder dan William V. Reed uit Cuyahoga Falls, een Marine veteraan uit Kansas die in 1946 in Akron arriveerde om de Iceland schaatsbaan aan East Market Street te beheren. Hij was ook speler-coach van het ijshockeyteam de Akron Stars. De Death Dodgers namen Reed in dienst als algemeen manager en promotor. Een van zijn lastigste opdrachten was in 1949, toen een zeer gespecialiseerde waaghals het stuntteam verliet vlak voor een show in het Rubber Bowl. 

Reed plaatste een advertentie in de Beacon Journal:
“Gezocht: Jonge vrouw van 21 tot 30 jaar om op vrijdagavond 13 mei met een gigantisch kanon te worden afgeschoten op de Rubber City Speedway, in verband met de Jimmie Lynch Death Dodgers.”

Hij dacht dat er misschien één of twee reacties zouden komen. Maar er meldden zich meer dan 200 kandidaten!

​

De Death Dodgers breidden zich uit tot drie gelijktijdig tourende groepen, maar vonden altijd tijd om terug te keren naar Akron.
Een stunt die het publiek in vervoering bracht was de Sui-Slide for Life, waarbij een bestuurder vanaf de top van het Rubber Bowl-stadion een helling van 150 voet (ruim 45 meter) afreed en terechtkwam in een stapel sloopauto’s.

​​

Stunts in Canada

Via een blog kwam ik onderstaande tekst tegen :
https://hotrodsandjalopies.blogspot.com/2010/09/jimmie-lynchs-death-dodgers-were-at-cle.html
 

De legendarische Death Dodgers van Jimmie Lynch waren in 1947 te zien op de Canadian Lakehead Exhibition (CLE) in Fort William. Voor velen die in die tijd opgroeiden, zijn deze waaghalzerige shows onlosmakelijk verbonden met de magie van de kermis of het circus. Vooral als kind waren deze optredens hét hoogtepunt van de zomer.

De waaghalzenshows met auto’s dateren al uit de tijd dat de auto zelf nog een nieuwigheid was, en door de jaren heen kwamen er regelmatig stuntteams naar de CLE – ook in de jaren ’50 en ’60. Een krantenartikel uit de Fort William Times Journal van 28 juli 1947 vermeldt zelfs dat er tijdens de CLE een gloednieuwe Mercury Sedan werd weggegeven door Royal American Shows.

Er bestaan kleurrijke posters van Jimmie Lynch's shows in Fort William en Port Arthur, waarop optredens worden aangekondigd met “Twee speciale matinees”.

 

Ook op de Wereldtentoonstelling van 1940 in New York trad Jimmie Lynch op. In een filmpje daarvan is onder meer te zien hoe hij met zijn auto over twee Borden’s Divco-melkwagens springt en op een andere auto landt als kussen. Een staaltje spektakel dat z'n tijd ver vooruit was. Naast stunts als de ‘menselijke torpedo’ verschenen ook souvenirs en programmaboekjes in zijn kenmerkende rood-gele kleuren.

​

Een vriend van de blogger, Ron Limbrick, herinnert zich nog dat Jimmie Lynch en zijn team verbleven in het “Royal Fort Tourist Camp” op de hoek van May en Southern in Fort William. Ron woonde daar als kind, omdat zijn ouders het kamp runden. Hij weet nog dat er regelmatig circusartiesten logeerden en dat acrobaten oefenden op het grasveld.

 

Dit blog trok ook veel reacties van mensen met een persoonlijke band met Jimmie Lynch en zijn Death Dodgers. Zo vertelde iemand dat zijn grootvader, Bill Williams, in de jaren 1935-1937 bij de groep zat en voornamelijk motorstunts deed. Een ander schreef dat zijn vader de auto’s parkeerde waarover Jimmie sprong op de Wereldtentoonstelling van 1940.

 

Een bijzonder bericht kwam van Helen Toomey Tassara. Haar moeder, Jacquelyn “ByeBye” Boddie, reed in 1939 als 18-jarige mee met de Death Dodgers op de Wereldtentoonstelling. Haar verhaal voegt een leuk detail toe: Jimmie Lynch was namelijk getrouwd met haar tante Virginia. Haar moeder en Betty Middleton wisselden elkaar af als openingsact voor de shows. Helen’s vader, Buddy Toomey, ontmoette haar moeder toen Jimmie hem inschakelde als stuntcoureur – hij kwam oorspronkelijk van Lucky Teter’s Hell Drivers.

Ook andere familieleden van Jimmie lieten van zich horen. Zijn zoon Jimmie Jr., die later kolonel in het leger werd, wordt herinnerd als een geliefd figuur in Paris, Texas. Helaas is hij ook overleden, aan een hartaanval. Andere zoon Jackie is ook al een aantal jaren geleden overleden. Zijn kleindochter vertelde trots over het familie-erfgoed en hoe leuk het is om online deze herinneringen te herontdekken.

​

Laatste rit, overlijden en nalatenschap

Jimmie Lynch gaf zijn laatste show in de Rubber Bowl in juni 1950. Zijn gezondheid nam daarna af, mogelijk versterkt door jaren van roken, al dan niet de Camel Cigarettes. Op 31 augustus 1951 stierf hij in een ziekenhuis in Texarkana, Arkansas, op 50-jarige leeftijd, aan levercirrose, en werd begraven in Texarkana, Bowie County, Texas.

Zijn vrouw en drie zonen – waaronder kolonel Jimmie Jr. – bleven achter. De show hield stand: Reed nam het over en verplaatste het hoofdkantoor naar Akron. De naam Jimmie Lynch Death Dodgers bleef behouden tot dat Jack Kochman de groep overkocht in 1960 en hernoemde naar International Auto Daredevils.

​

In een interview met de Beacon Journal in juli 1962 sprak Reed vol trots over het veiligheidsrecord van de groep. “Een auto is een gevaarlijk ding,” zei hij. “We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om ons werk veiliger te maken. Gelukkig hebben we nooit een dodelijk ongeluk gehad sinds ik de Daredevils leid.”

Een maand later trad Reed op tijdens een kermis in Mayfield, Kentucky, toen er een crash plaatsvond. Hij had de spinning stunt al duizend keer eerder uitgevoerd, maar op 22 augustus 1962 sloeg de auto over de kop — met fatale afloop.

De waaghals was 47 jaar oud. Hij liet een vrouw, vijf kinderen en duizenden fans in Akron achter.

​

Herinnering aan een legende

Jimmie Lynch was een mix van showman, veiligheidsinnovator en charmeur. Hij maakte van autodurability-stunts een levensgevaarlijke attractie vol vermaak, innovatie en avontuur. Zijn tijd bij de Rubber Bowl, zijn ‘Death Dodgers’, de vlammen, crash-analyses, de cameo’s in cartoonreclames – alles bevestigt dat hij zijn tijd ver vooruit was. Zijn nalatenschap is er een van spektakel, innovatie en een onstilbare dorst naar avontuur. Later evolueerden de stuntshows in verschillende vormen, wat uiteindelijk leidde tot de moderne stuntshows en monster truck evenementen.